انواع شیوه‌های آموزش مجازی

انواع شیوه‌های آموزش مجازی را می‌توان بر اساس امکانات و نوع تیپ آموزش در نظر گرفت. به صورت کلی، می‌توان آموزش‌های مجازی را به چهار دسته تقسیم‌بندی کرد.

نوع حضور انواع شیوه‌های آموزش مجازی

از لحاظ نوع حضور می‌تواند به صورت کاملاً آنلاین (بدون گردهمایی‌های چهره‌به‌چهره) و یا به صورت دوره‌های آموزشی مختلط (ترکیبی از روش‌های آنلاین و چهره‌به‌چهره) باشد.

زمان آموزش

از نظر زمانی، می‌تواند به‌صورت آموزش همزمان (حضور استاد و دانشجو به‌صورت همزمان در محیط مجازی) و یا به صورت غیرهمزمان (استفاده دانشجو از منابعی که همواره به صورت آنلاین در دسترس هستند) تقسیم‌بندی شود. متاسفانه یکی از اشتباهات رایج در آموزش مجازی کشور ما، آن است که آموزش مجازی را صرفاً بر اساس نوع اول می‌بینند و اصرار دارند که استاد و دانشجو همزمان بر سر کلاس حاضر شوند! حال آنکه یکی از مهمترین مزایای آموزش مجازی، علاوه بر در اختیار داشتن «مکان» دلخواه برای آموزش و اجبار نداشتن به حضور در یک مکان خاص، اختیار انتخاب «زمان» آموزش است.

هدایت یادگیری

از لحاظ نوع هدایت یادگیری، فرد می‌تواند از یک استاد مشاور یا راهنما به عنوان هدایتگر استفاده نماید یا سیستم به صورت کاملاً دانشجو محور باشد. حالت اول، مانند دوره آموزشی پایتون است؛ که در این دوره، علاوه بر آنکه دانشجو از محتوای آموزشی استفاده می‌کند، لازم است نسبت به حل تمرین اقدام کرده یا می‌تواند نسبت به طرح پرسش‌های خود اقدام نموده و پاسخ آن‌ها را از استاد دریافت نماید.

نوع دوم (دانشجو محور) مانند دوره آموزشی هوش مصنوعی است. در این دوره، دانشجو صرفاً مخاطب محتوای آموزشی است که تدوین شده است.

ابزار یادگیری

از لحاظ فنی، سیستم آموزش مجازی می‌تواند به‌صورت مبتنی بر وب (استفاده از شبکه اینترنت و یک وب سایت یا پورتال برای یادگیری) باشد یا به صورت مبتنی بر کامپیوتر (استفاده از سی‌دی رام و ابزار در اصطلاح آفلاین مانند نوار ویدئویی و صوتی برای یادگیری) طبقه‌بندی شود.

البته امروزه با توجه به اینکه تقریباً تمام مخاطبان به اینترنت دسترسی دارند، می‌توان این ابزار را به دو شیوه دیگر طبقه‌بندی کرد:

• یادگیری از طریق رایانه یا لپتاپ
• یادگیری از طریق گوشی‌های هوشمند

انواع آموزش مجازی از نظر ماهیت

1. آموزش آنلاین

آموزش آنلاین، رایج‌ترین نوع آموزش مجازی است. در این نوع آموزش، از ابزارهای آنلاین مانند وب‌سایت‌ها، پلتفرم‌های آموزش مجازی و نرم‌افزارهای ارتباطی برای ارائه آموزش استفاده می‌شود.

آموزش آنلاین می‌تواند به صورت زنده یا ضبط شده ارائه شود. در آموزش آنلاین زنده، مدرس و فراگیران در زمان واقعی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. در آموزش آنلاین ضبط شده، محتوای آموزشی از قبل ضبط شده و در اختیار فراگیران قرار می‌گیرد.

• مزایا:
  • دسترسی گسترده
  • صرفه‌جویی در زمان و هزینه
  • امکان یادگیری در هر زمان و مکان
• معایب:
  • نیاز به دسترسی به اینترنت
  • امکان انحراف از موضوع آموزش
  • عدم امکان تعامل مستقیم با مدرس

2. آموزش آفلاین

آموزش آفلاین، نوع دیگری از آموزش مجازی است که در آن، محتوای آموزشی به صورت فایل‌های دیجیتال در اختیار فراگیران قرار می‌گیرد. فراگیران می‌توانند در هر زمان و مکانی که هستند به این فایل‌ها دسترسی داشته باشند و به یادگیری بپردازند.

آموزش آفلاین می‌تواند به صورت متنی، تصویری، صوتی یا ویدیویی ارائه شود.

• مزایا:
  • نیاز به دسترسی به اینترنت ندارد
  • امکان تعامل مستقیم با مدرس
• معایب:
  • محدودیت در دسترسی به محتوای آموزشی
  • نیاز به صرف زمان و هزینه برای تهیه محتوای آموزشی

3. آموزش ترکیبی

آموزش ترکیبی، ترکیبی از آموزش آنلاین و آفلاین است. در این نوع آموزش، از مزایای هر دو نوع آموزش استفاده می‌شود. به عنوان مثال، ممکن است بخشی از آموزش به صورت آنلاین و بخشی دیگر به صورت آفلاین ارائه شود.

آموزش ترکیبی می‌تواند برای افراد مختلف با نیازهای متفاوت مناسب باشد.

• مزایا:
  • ترکیبی از مزایای آموزش آنلاین و آفلاین
  • انعطاف‌پذیری بیشتر
• معایب:
  • نیاز به هماهنگی بیشتر بین مدرس و فراگیران